پیوند قلب
پیوند قلب یه روش جراحیه که شامل برداشتن یه قلب بیمار و ضعیفه که با قلب اهداکننده مرده جایگزین میشه.
مدت زمان عملکرد قلب پیوند شده و مدت زمان زندگی گیرنده پیوند به عوامل زیادی بستگی داره.
از زمان اولین پیوند موفقیت آمیز قلب انسان در سال 1967، میزان بقا به طور پیوسته بهتر شده.
در کوتاه مدت بیشتر مطالعات نشون داده که حداقل 9 نفر از هر 10 نفری که پیوند قلب میشن، تا سال بعد زنده می مونن.
مطالعه ای در سال 2020 روی بیش از 30000 نفری که پیوند قلبی شده بودن و بالای 50 سال سن داشتن، نشون میده که میزان بقای کلی یه ساله حدود 89٪ درصد هس.
پیوند قلب، نقطه عطفی در درمان نارسایی قلبی پیشرفته اس. این جراحی پیچیده زمانی انجام میشه که سایر روش‌های درمانی پاسخگو نیستن و بیمار در معرض خطر جدی مرگ قرار داره.
بسیاری از بیماران پس از پیوند قلب نه تنها از نظر فیزیکی بهبود پیدا می کنن بلکه کیفیت زندگی شون هم به‌طرز چشم‌گیری افزایش پیدا می کنه.
با این حال پیوند قلب تنها یه نقطه شروع هس زیرا مراقبت‌های پس از عمل مصرف منظم داروهای ضد رد پیوند، اصلاح سبک زندگی و آگاهی از محدودیت‌های جدید، نقش مهمی در موفقیت بلندمدت این درمان حیاتی دارن.
حدود نیمی از این افراد حداقل 12 سال پس از جراحی زنده موندن. تحقیقات دیگه ای از جمله گزارش سال 2020، نشون میده که میانگین بقای بین‌المللی به 10 سال نزدیک‌تره.
اما این ارقام می تونن از یه کشور به کشور دیگه به طور قابل توجهی متفاوت باشه.
پیش بینی اینکه قلب پیوندی تا چه مدت به تپیدن ادامه میده کار دشواریه.
در حالی که نارسایی شدید قلبی دلیل اصلی نیاز یه فرد به پیوند قلب میشه عوارض دیگه ای مانند فشار خون ریوی وجود داشته باشه که می تونه بر قلب اهدایی تأثیر بذاره.
قلب اهدا کننده ممکنه یه بیماری قلبی از پیش وجود داشته باشه که پس از پیوند بدتر میشه.
یکی از شایع‌ترین دلایلی که قلب پیوندی از کار میوفته، رد شدن توسط سیستم ایمنی گیرنده اس که به عنوان یه جسم خارجی به قلب جدید حمله می‌کنه.
مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی می تونن خطر طرد شدن رو کمتر کنه، اما همیشه نمی تونه از اون جلوگیری کنه.
پیوند قلب چه میزان موفقیت آمیز هس؟
با افزایش تعداد پیوند اعضا که هر سال انجام میشه، نرخ بقای گیرندگان و دوام اعضای اهدا کننده هم بیشتر شده.
در حالی که نمونه هایی از افرادی وجود داره که 20 یا 30 سال یا بیشتر با عضو پیوند شده زندگی می کنن متوسط طول عمر اونا کوتاه تره.
در گزارشی معتبر در سال 2019 نرخ بقای زیر رو برای برخی از پیوندهای رایج‌تر عضو نشون میده:
- قلب: 9.4 سال
- کلیه: 12.4 سال
- کبد: 11.1 سال
میزان بقا پس از پیوند قلب بر اساس سن
سن شما هنگام پیوند قلب یکی از چندین عوامل مهمیه که برمیزان موفقیت به زندگی شما تأثیر می ذاره. عوامل دیگه عبارتند از شرایطی مانند دیابت، سابقه مصرف سیگار و سایر ملاحظات مربوط به سلامتی و سبک زندگی.
مطالعه‌ای در سال 2016 به بررسی میزان بقا بر اساس گروه سنی پرداخته. این یافته ها میزان مرگ و میر 5 ساله پس از پیوند رو بر اساس گروه سنی نشون میده:
18 تا 59 سال: 26.9٪
60-69 سال: 29.3٪
70 سال و بالاتر: 30.8٪
درصد کمتر به این معنی هس که عمل پیوند قلب تا حد زیادی در طول 5 سال آینده موفقیت آمیز بوده.
بعد از پیوند قلب چه کارهایی رو نباید انجام بدیم؟
بهبودی کامل از پیوند قلب می تونه حداقل 3 ماه طول بکشه. در طی چند ماه اول، مهمه که از وارد کردن فشار اضافی به قلب و برش قفسه سینه خودداری کنین.
یعنی به مدت 6 هفته پس از جراحی از بلند کردن وسایل سنگین خودداری کنین و 6 تا 8 هفته پس از عمل از رانندگی با ماشین خودداری کنین.
از اونجایی که داروهایی که مصرف می کنین پاسخ سیستم ایمنی بدن شما رو سرکوب می کنن، باید اقدامات احتیاطی رو برای جلوگیری از عفونت انجام بدین.
حنما با واکسیناسیون ها هماهنگ باشین و اقداماتی رو برای کاهش خطر عفونت انجام بدین، مانند شستن منظم دست ها و از وقت گذرانی در اطراف افراد بیمار دوری کنین.
عوارض جراحی پیوند قلب چیه؟
جراحی قلب باز، جان انسان ها رو نجات میده اما ممکنه با عوارض جانبی طولانی مدت مانند درد مزمن، مشکلات تمرکز یا اضطراب هم همراه باشه.
مراقبت های پس از اون و عادات ارتقا دهنده سلامتی می تونن به حداقل رسوندن خطرات کمک کنه.
جراحی قلب باز جراحی هس که در اون قفسه سینه باز میشه و جراحی روی قلب انجام میشه. این بیماری با برخی خطرات فوری مانند زخم قفسه سینه، درد یا عفونت همراه هس.
در طولانی مدت، بیماران ممکنه عوارض جانبی مانند ضربان قلب نامنظم یا تغییرات ذهنی و عاطفی رو تجربه کنن. خوشبختانه، بیشتر عوارض جانبی باید در عرض حدود شش ماه از بین میرن.
با پیروی از دستورالعمل های پزشک، حفظ سبک زندگی سالم و کاهش استرس خطرات رو به حداقل برسونین.
عوارض بلند مدت جراحی قلب باز
برخی از بیماران برای هفته ها یا ماه ها پس از جراحی قلب باز عوارض جانبی رو تجربه می کنن. نوع مشکل قلب، روش جراحی و سلامت عمومی شما، همگی در بروز مشکلات نقش دارن.
عوارض طولانی مدت جراحی قلب شامل:
- آریتمی (ضربان قلب نامنظم)
- لخته شدن خون
- درد مزمن در ناحیه قفسه سینه
- آسیب بافتی
- ذات الریه
- یبوست ناشی از دارو
- تغییرات شناختی مانند مشکلات تمرکز
- تغییرات عاطفی مانند اضطراب، استرس یا افسردگی
اگه عمل جراحی قلب به دلیل یه رویداد اورژانسی مثه حمله قلبی اتفاق بیوفته، خطر عوارض بیشتر میشه.
- دیابت
- بیماری کلیوی
- بیماری ریه
- بیماری شریان محیطی (PAD)
جراحی پیوند قلب با وجود مزایای حیاتی اون ممکنه با عوارضی همراه باشه که نیاز به پیگیری و مدیریت دقیق داره. از جمله مهم‌ترین عوارض اولیه این جراحی میشه به عفونت‌های بیمارستانی، خونریزی داخلی، اختلال در عملکرد کلیه‌ها، لخته شدن خون، و واکنش‌های شدید بدن به داروهای بیهوشی اشاره کرد.
همچنین یکی از نگرانی‌های مهم، رد پیوند (organ rejection) هس که ممکنه در روزها، هفته‌ها یا حتی سالها پس از جراحی اتفاق بیوفته و نیاز به درمان با داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی داره.
مصرف این داروها هم می‌تونه باعث عوارضی مثه فشار خون بالا، افزایش قند خون، پوکی استخوان و حتی آسیب کبدی شه.
علاوه بر این به دلیل تضعیف سیستم ایمنی، بیمار در برابر عفونت‌ها و ویروس‌ها آسیب‌پذیرتر خواهد بود.
آگاهی کامل از این عوارض و پایبندی به برنامه درمانی می‌تونه در کاهش خطرات و بهبود کیفیت زندگی پس از پیوند قلب بسیار مؤثر باشه.
چگونه خطرات بلند مدت پس از جراحی قلب باز رو به حداقل برسونیم؟
راه هایی برای کم کردن خطر مشکلات بعد از جراحی وجود داره، از جمله:
- پیروی از توصیه های پزشکی بعد از جراحی
- ایجاد تغییرات در سبک زندگی سالم برای قلب اولویت دادن به برخی غذاها، فعالیت بدنی، ورزش منظم، ترک سیگار در صورت سیگار کشیدن و حفظ وزن متوسط
- حفظ فشار خون و سطح کلسترول سالم
- اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین یا سایر فعالیت‌هایی که می‌تونه بر سلامت شما تأثیر منفی بذاره.
- مدیریت استرس و اضطراب
- حفظ یه برنامه خواب سالم
- گزارش هر گونه علائم تورم، عفونت، تب، احتباس مایعات یا تغییرات ضربان قلب به پزشک
- بیشتر بیمارستان ها برنامه توانبخشی قلبی رو پیشنهاد می کنن که معمولاً شامل آموزش، فیزیوتراپی و حمایت عاطفی هس.
جراحی قلب باز و تغییرات عاطفی افراد
جراحی قلب باز یه روش بزرگه که به طور قابل توجهی ممکنه با برخی تغییرات عاطفی همراه باشه. برخی از افراد پس از این روش تغییراتی رو تجربه می کنن، مثه:
- اضطراب
- فشار
- افسردگی
- تحریک پذیری
- تغییرات خلق و خوی
- کابوس ها
- عزت نفس پایین
- مسائل مربوط به تمرکز
- مشکلات مربوط به حافظه
همچنین گزارشات نشون میده که افرادی که تحت پیوند قلب قرار می گیرن، امکان دارهاین موارد رو تجربه کنن:
- تغییرات شخصیتی
- ترجیحات غذایی تغییر می کنه
- هذیان
- روان پریشی
با این حال، تغییراتی که در پیوند قلب رخ میده هنوز به خوبی شناخته نشده، تا حدی به این دلیل که این عمل هنوز بسیار نادره.
تغییرات مثبت جراحی پیوند قلب
یه گزارش در سال 2019 که در خاورمیانه انجام شده، نشون داده که مسائل مربوط به سلامت روان در واقع در هفته‌های پس از جراحی قلب باز کمتر شده.
محققان میگن که در حالی که تعداد قابل توجهی از شرکت کنندگان در مطالعه قبل از انجام جراحی علائم اضطراب و افسردگی رو داشتن علائم اضطراب و افسردگی در شش ماه پس از عمل بسیار کمتر از قبل از عمل بوده.
برخی از افراد به مدت یه هفته پس از جراحی کاهش شناختی رو تجربه کردن اما پس از معاینه شش ماهه به طور قابل توجهی بهتر شدن.
کیفیت کلی زندگی هم برای اکثر بیماران به طور قابل توجهی بهتر شده.
در حالی که این مطالعه کوچک هس، نشون میده که جراحی قلب تاثیر طولانی مدت مثبتی رو برای بیشتر بیماران داشته.
رژیم و تغذیه پس از پیوند قلب
پس از پیوند قلب ممکنه لازم باشه رژیم غذایی خودتون و برای حفظ سلامت و عملکرد خوب قلب تنظیم کنین.
حفظ تناسب اندام با رژیم غذایی و ورزش منظم می تونه به شما در جلوگیری از عوارضی مانند فشار خون بالا، بیماری قلبی و دیابت کمک بکنه.
همچنین متخصص تغذیه می تونه در مورد نیازهای غذایی شما صحبت کنه و پس از پیوند به سوالات شما پاسخ بده.
پیشنهادات متخصص تغذیه شما ممکنه شامل موارد زیر باشه:
- داشتن یه رژیم غذایی سالم و متعادل و شامل مقدار زیادی از غذاهای گیاهی
- خوردن مقدار زیادی میوه و سبزیجات هر روز
- خوردن گوشت بدون چربی مانند ماهی یا مرغ
- انتخاب غذاهایی که سدیم (نمک)، چربی و شکر اضافه شده کم تا متوسط
- انتخاب غذاهای سرشار از فیبر مانند میوه ها، سبزیجات و غلات کامل
- انتخاب چربی های سالم برای قلب، مانند آووکادو، ماهی آزاد و آجیل
همچنین ممکنه:
- نوشیدن شیر کم چرب یا بدون چربی یا خوردن سایر محصولات لبنی کم چرب یا بدون چربی، برای کمک به حفظ کلسیم کافی در بدن
- اجتناب از میوه هایی که می تونن بر داروهایی که بعد از پیوند مصرف می کنین تأثیر بذاره به عنوان مثال گریپ فروت، پرتقال سویا و انار
- رسیدن به وزن مناسب و حفظ اون
- پیروی از دستورالعمل های ایمنی مواد غذایی برای کاهش خطر عفونت
- اجتناب از مصرف بیش از حد الکل
- با نوشیدن آب کافی و سایر مایعات هر روز هیدراته بمونین
دکتر رامین بقایی بهترین جراح پیوند قلب در ایران
دکتر رامین بقایی تهرانی یکی از بهترین و ماهرترین پزشکان جراحی فوق تخصصصی قلب و عروق بزرگسالان و کودکان در تهران هستند. ایشان فارغ التحصیل پزشکی عمومی و جراحی عمومی از دانشگاه تهران و فارغ التحصیل جراحی قلب از دانشگاه ایران می‌باشد.
ایشان عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران و شهید بهشتی هستند و به مدت 6 سال عضو هیئت بورد جراحی قلب کشور در انجمن جراحان قلب ایران بودند.
دکتر رامین بقایی ریاستی به مدت 3 سال را در بخش جراحی قلب در بیمارستان شهید مدرس تهران، در کارنامه سوابق علمی و آموزشی خود دارا هستند.
دکتر رامین بقایی پزشک و جراحی با تجربه هستند که خدماتی همچون پیوند قلب، جراحی آئورت، جراحی و درمان انواع بیماری‌های عروق کرونری و … را به بیماران و مراجعه کنندگان خود ارائه می‌دهند.
آدرس: تهران – خیابان نلسون ماندلا (جردن)، بالاتر از تقاطع حقانی، خیابان پدیدار، پلاک ۶۲، طبقه سوم، واحد ۳۳
شماره تلفن: ۰۲۱۸۸۶۷۰۳۵۰
ایمیل: info @ dr-baghaei.com
اینستاگرام: dr.ramin.baghaei
منبع: https://dr-baghaei.com/
